Afsluiten, verliezen en loslaten

Het psychologische proces, ook wel transitieproces genoemd, dat mensen doormaken als ze met veranderingen in hun loopbaan worden geconfronteerd is vaak zeer ingrijpend.

Inzicht in de psychologische aspecten die een rol spelen bij ingrijpende veranderingen, kunnen je helpen om je eigen gedachten en gevoelens te begrijpen en jouw veranderingsproces te vergemakkelijken.

Elke verandering kenmerkt zich door een einde, dat is de eerste fase in het proces. Dan volgt een periode van onzekerheid, de tweede fase. En tot slot, op enig moment in de toekomst ontstaat er is altijd weer een nieuw begin. Het is belangrijk je hiervan goed bewust te zijn. Niets is blijvend, alles is tijdelijk. Dat is inherent aan de natuur. De enige constante in het leven is verandering.

Veranderingen beginnen altijd met een einde: het einde van de bekende en de vertrouwde situatie. Dat verlies vraagt om het afsluiten van een periode, om het loslaten van verwachtingen over de toekomst die gebaseerd zijn op het verleden. Dat vraagt om een nieuwe oriëntatie, maar allereerst om een erkenning van het verlies.

Het is vaak niet zo gemakkelijk vinden om met een verlies om te gaan. Dat verlies is namelijk gerelateerd aan de schending van een psychologisch contract dat je hebt ervaren. Zekerheid verandert in onzekerheid. Het is nog onduidelijk wat de nieuwe situatie zal brengen. En juist vertrouwen op de toekomst, is vaak moeilijk op te brengen, omdat het vertrouwen en je loyaliteit, of met andere woorden het psychologisch contract geschonden is. Het vergt moed van je om los te laten.

Daar kan een symbolische afsluiting, een ritueel, bij helpen. Op die manier wordt er in de tijd een symbolische mijlpaal gecreëerd, een markering.

Periode van onzekerheid

Als we ons voorstellen dat we in de nok van een circus aan de trapeze hangen en heen weer slingeren, dan zullen we ons ook bewust zijn van de diepte onder ons. Al dan niet voorzien van een vangnet (lees sociaal plan), wordt er heel wat van ons gevraagd om dan los te laten, te zweven, in vertrouwen dat we aan de overkant de andere trapeze kunnen bereiken. Wat gebeurt er als we loslaten? Die beklemmende vraag maakt het ons vaak niet gemakkelijker om daadwerkelijk los te laten. Om de vertrouwde omgeving achter ons te laten en op weg te gaan naar een nieuwe onbekende wereld. Dan is het wel zaak dat er iemand is die de weg wijst.

In deze fase van onzekerheid hebben veel mensen behoefte aan ondersteuning, iemand die je de weg wijst en je uitnodigt mee op pad te gaan. Iemand die je de ruimte en tijd geeft voor zelfreflectie, voor het vinden van je eigen antwoorden. Zo ontwikkel je nieuwe perspectieven en ontdek je nieuwe mogelijkheden. Dat betekent dat je verantwoordelijkheid neemt voor je toekomst.

Een nieuw begin

Een nieuw begin ontstaat niet zomaar, het heeft tijd nodig om te ontvouwen. De overgang van de fase van onzekerheid naar het nieuwe begin moet dikwijls bevochten worden, het gaat vaak niet over een nacht ijs. Het is echter belangrijk vertrouwen te houden in jezelf. Er vind vaak wel wat strijd plaatst en vergt nogal wat inspanning. Maar een ding is zeker, er komt een dag dat zich een nieuw begin aandient.

Contact